donderdag 27 november 2014

Giff Wiff 2

Op de eerste bladzijde van Giff-Wiff staat een redactioneel commentaar:


De eerste zin, kortweg (en zeer vrij vertaald): dat de strips die verdwenen zijn in het debacle van 1940 een nostalgie achterliet die steeds heftiger wordt. Stripkritiek (hoe kan het ook anders) is dus ontstaan uit nostalgie. Logisch. Kritiek komt uit fandom; fandom komt uit verzamelen. Verzamelen is bewaren, vastleggen, de tijd stoppen. Interessant hier is dat deze nostalgie ook in verband gebracht wordt met een historisch moment, een breuk: het debacle van 1940. De nostalgie van Giff Wiff is daarmee ook de nostalgie van een specifieke generatie (die van Resnais, Marker, Robbe-Grillet). Net als Amerikaanse Cinema voor de Cahiers groep verbonden was aan jeugd, de relatie tot de oorlog etc. Is voor de (net iets oudere) left-bank group strips van een dergelijke nostalgische waarde.

(Het blijft fascineren: Resnais schreef geen film- maar stripkritiek. Hij was redacteur van dit nummer:





woensdag 26 november 2014

Giff-Wiff

Net ontdekt: aan de basis van alle Franse Bedephilie ligt: Le Club des bandes dessinees, opgericht in 1962 o.a. door Alain Resnais (die een tijd vice-president was), en net Marienbad had gemaakt. Tijdens de oprichtingsbijeenkomst wordt voor de eerste keer de term 'negende kunst' gebruikt.

Andere leden waren o.a. Chris Marker - en Marienbad medewerkers Robbe-Grillet en Delphine Seyrig. Marienbad is stripachtig in zijn 'verruimtelijking' van tijd. En ook een 'architecturaal werk.' Zijn 'geheugentheater' baseert zich op de logica van de strip. Kuifje om precies te zijn.

Marker's la Jetee (een Cine-Roman) kwam natuurlijk in hetzelfde jaar uit. Lijkt het tegenovergestelde te doen: waar Resnais tijd verruimtelijkt, daar neemt Marker een ander organiserend principe over.

Hier een klein stukje op de CIBD site n.a.v. Resnais' dood (met wat links)

Beiden gaan over tijd / herinnering / archief en niet-narratieve organiserende principes.

De club runde ook een nieuwsbrief, Giff, Wiff!


Dat later tot een serieus tijdschrift zou worden, de voorloper van de Cahiers.


Resnais publiceerde hier ook een reeks van interviews in. In 1967 met Al Capp. Maar ook een stuk over Dick Tracy (in 1966). (Er bestaat een stuk van Andre Lacassin: Alain Resnais et les bandes dessinees).

Waar Les Cahiers de la bande dessinees zich overwegend op Belgisch-Franse auteurs richtte, daar had Giff Wiff een fascinatie voor de Amerikaande pulps, de gagstrip (Al Capp), maar ook Dick Tracy. Giff Wiff volgt hierin dus de eerste Cahiers dus Cinema groep (Truffaut etc) in hun herwaardering van Amerikaanse pulp - en wellicht ook in hun 'auteursgerichte' benadering - op een moment dat dit in de rest van de wereld niet gebeurde. Net als een aantal jaren eerder zich een groep cinefielen verzamelde rond de revivalprogramma's van de Parijse Cinematheque, zo hoopte de stripclub ook heruitgaven van klassiekers te bewerkstelligen. Dat kwam er pas veel later (met de komst van Futuroscope) van.

Giff-Wiff, daar zou ik wel eens doorheen willen bladeren (ik kan alleen niet inschatten of het een trip naar Angouleme waard is). Ik zou wel eens willen zien wat o.a. Resnais hierin schreven - wat de toon was. Eventueel zit hier zelfs een interessante dissertatie in, een vergelijking tussen Franse Strip en Filmkritiek. Maar zie dat maar eens gefinancierd te krijgen.

dinsdag 25 november 2014

…. meer building stories...

Een dooddoener: er is weinig 'novelistic' aan graphic novels. Een terugkerende gedachte is dat strips 'architecturaal' van aard zijn. Spiegelman stelt al dat de enige definitie van 'story' die hem aanspreekt de architecturale is...


Chris Ware's Building Stories is gemodelleerd op een gebouw…

Maar ook Bechdel's Fun Home presenteert zich als een gebouw. Daarbij: de 'architecturalisering' van narrativiteit brengt ook met zich mee dat 't verhaal gepresenteerd wordt als een 'archief' dat geopend wordt. (Zie Resnais: Kuifje liefhebber en maker van Bibliotheek-documentaire: tout la memoire du monde). [Maar waar bij Ware altijd de tekenfilm / chronophotografie e.d. op de achtergrond meeklinken, zet Bechdel zich af tegen de traditie van de roman. Het boek staat vol literaire verwijzingen. Het verhaal - dat tenslotte ook gaat over haar ontwikkeling tot striptekenares (en haar weigering te worden tot haar ouders - zet zich af tegen het literaire. Alsof ze expliciet een andere, niet literaire temporele logica zoekt.

[Tom Gunning zegt: strips zijn qua effect vergelijkbaar met het panorama, waarvan het effect 'depends as much on architecture as painting.' (The art of succession 38)

De strips hebben dan ook vaak niet een chronologische, lineaire logica, maar een 'labyrintisch-architecturale.

[Dus: archief-roman als model voor de grafische roman]

Een andere keer: Model twee: 'gefingeerde transmedialiteit' o.i.d. Hier experimenteert Clowes mee in Ice Haven. Maar ook Moore in America's Best Comics...





Touch Sensitive

In het kader van: hoe kan ik dat nou weer missen: een strip van Chris Ware voor de Ipad. Te krijgen via de app van McSweeney for 99p. Info hier.


Niet te missen want: Ware's werk draait om de relatie tussen animatie en strip. Maar ook: over aanraken vs tekenen. Het 'haptische' element van tekenen.

En…. whoa…

Quimby animatie.


a (very) quick note on Joe Sacco

Hannah Arendt, when asked about the 'outraged' tone of her 'Origins of Totalitarianism,' once responded that the tone in which one 'reports' can't be separated from the events one reports on. If I remember her correctly, she said something like: totalitarianism provokes outrage in a human being. That's part of the phenomenon. One can't testify to it while at the same time ignoring the impact it has on one as a historical witness. (Or something of that order).

In an interview in Critical Inquiry, Joe Sacco claims that his comics on Palestine were driven by outrage (54) Later, in the same interview, he speaks about the slowness of comics. They are a form of 'slow journalism.' And his drawing style seems, indeed, to highlight the painstaking, and time-consuming process of drawing.




Sacco's comics, then, highlight the 'human' dimension of witnessing. Perhaps a split in temporality, between the seeing and reporting - that is, of course, a structural element of every act of witnessing - yet that seems to be foregrounded by his style. (Another complicating factor: there is 'Sacco' the figure in the pictures (who is mostly depicted as someone who watches) and 'Sacco' the hand that draws…

Also: the images often contain so many details that 'reading' them takes more time than the instance lasts that is depicted. The moment of reporting (drawing) seems to 'stretch' the moment that is reported.

Mitchell (again very insightful), points out that witnessing in Sacco's work is often very indirect: "… you have an eyewitness who is verbally telling the story…. and the story is being translated into images by you. So it is a double translation, as if the reader is forced to understand all the layers that lie between you and this reality…' (61)

Yet, as the interview progresses, it turns out to be even more convoluted: Sacco claims that he does not work from sketches. He sometimes uses photographs, but he mostly works from verbal descriptions. Sacco: "You know, memory lasts for about a year or two. But that's why I write notes to myself in my journal. I often write very visual descriptions in my journal. I keep a very religious journal at night. That's where I'll say, don't forget to draw this, or I will describe something as a writer would describe something visually, so I can transform it later." (61)

He also says: "It is much easier to hear stories than to draw them. Drawing you actually have to really picture it or try to picture it and, as I said before, inhabit things." Yet, strangely, he chose to delete a panel from Palestine that seeks to depict the experience of being beaten from the inside (depicted in CI 69), because he felt he need to 'restrain' himself (65). Why that need?






A quick note on Spiegelman's 'portraits of the artist'...

Spiegelman's self-portraits seem to be indicative of a few profound shifts in his interest in comics. Whereas this portrait...


Suggests that the work of the comic artist lies in framing / reframing - mirroring his preoccupation with the formal properties of the comics (as explored in Raw / collected in Breakdowns).

His more recent self portraits highlight the doodle.


The doodle - perhaps the very icon of drawing-as-self-contained-activity - draws attention to the line as trace. Not so much its 'representational' function (as picture of something), but its indexical link to a drawing body (although the doodle here is also a highly conventional comic pictogram, signifying dizziness…). In his interview with Spiegelman in Critical Inquiry, Mitchell quotes Chris Ware, who calls comics 'empathetic doodles.' Mitchell: "A drawing which has something to do with empathy, sympathy, with reaching out to another soul. But it doesn't have, necessarily, an object, except for doodling itself." (24)

Perhaps the intermediary stage is this:


… the leftovers of the iconography of comics, such as the funny animals, or minstrel figures…


To state the obvious: 'comics' refers to three things: 1) something formal (sequential art, frames, spatio-topical representation, etc); 2) An iconographic tradition; 3) lines, graphs, doodles. 

Each of these requires a different type of cognitive work from the reader, and each brings its own affective dimension. 

vrijdag 7 november 2014

Marc-Antoine Mathieu

Ook al volledig aan me voorbij gegaan: Marc-Antoine Mathieu. Prachtig werk.

Maakte ook de schitterende detective: 3 seconden. Die hier: http://3secondsmystery.com te zien is - maar niet te volgen is als film, maar wel als strip:




Mooie verkenning van de verschillen tussen Strip en Cinema… Er staat ook een leuk stukje over in Wired.

Hier: vertraagd tot een paar minuten (werkt wat minder).


En tenslotte op Vimeo, een leuk interviewtje met de man….

maandag 9 juni 2014

Britse Superhelden

De UK kende twee variaties op de superheld- en wat opvallend is dat elk zijn eigen 'genre ongrammaticaliteiten' kennen. De 'golden age style' Marvelman (een superman rip-off) die i.t.t. de Man of Steel een gezin stichtte:

Marvelman kon i.t.t. b.v. Batman en Superman tijdreizen (hij beleefde avonturen in de Middeleeuwen). Op zich niet gek: Suske en Wiske reisden ook door de tijd. De vraag is meer waarom dit eigenlijk zo absurd zou zijn in Batman of Superman.

Een latere Britse Superheld, 'Captain Britain,' door Marvel's Chris Claremont ontwikkeld,Britse heeft een merkwaardige Origin Story: waar de Ameriaanse Marvel Helden (Spiderman, Hulk, X-Men) hun kracht ontlenen aan wetenschappelijke experimenten, daar krijgt Captain Britain Superkrachten doordat bij een motor ongeluk Merlijn aan hem verschijnt en hij a.h.w. deel uit gaat maken van de ridders van de ronde tafel. 




dinsdag 27 mei 2014

Piotr Dumala

 Mooie Scrapbook animatie in de traditie van Kentridge en (een beetje Svankmajr) van Pool Piotr Dumala.

vrijdag 25 april 2014

animatiedocumentaire

Gisteren in de NRC: een recensie van "Last Hijack," documentaire-animatie van Tommy Pallotta en Femke Honing over Somalische, geproduceerd door het Amsterdamse Submarine - waar ik een vijftal-jaar geleden al andere interessante 'interactieve' animaties van heb gezien. 't Poogt om de ervaring van piraterij van de p.o.v. van de piraat neer te zetten.

De film heb ik nog niet gezien, maar de trailer suggereert dat de animatie vooral gebruikt wordt om de fantasie over piraterij van de piraten zelf weer te geven, een beetje volgens de formule die door de Israelische filmmaker Ari Folman gebruikt werd in Waltz with Bashir (2008), een animatie-documentaire over de Israelische invasie van Libanon in 1982, waarbij animatie werd gebruikt om niet alleen de 'objectieve' werkelijkheid te registreren, maar ook om de subjectieve beleving van de belangrijkste actoren te verkennen, in de vorm van dromen, angsten, obsessies.



De animatie-documentaire is, zoals Coen van Zwol in de NRC stelt een mini-genre aan het worden. Recentelijk kwamen een aantal 'high-profile' ani-docu's uit: Camp 14: Total Control Zone (over Noord Koreaanse kampen) :



....en The Missing Picture (over de Rode Khmer).




In de stripwereld bestond de 'non-fictie' traditie natuurlijk al langer: als autofictie (Maus, Persepolis, etc), en de reis-rapportages van Delisle, Sacco, etc.

Een leuke ARTE-documentaire over Strip-journalistiek / Strip rapportages is hier:


 



vrijdag 21 maart 2014

Blexbolex

Over het hoofd gezien! Blexbolex. Illustrator van kinderboeken, en Gouden Penseel-winnaar van dit schitterende werk:



Maar ook tekenaar van een malle grafische roman, No Man's Land die ik nog niet heb kunnen bekijken. 






't Ziet er prachtig uit, en lijkt op de modernistische houtblok boeken van Massereel die een paar jaar geleden weer allemaal zijn herontdekt, en het werk van Lynn Ward (laatst uitgebracht met een voorwoord van Art Spiegelman), die ook puur visueel willen vertellen, maar op een 'expressionistische' manier.






donderdag 6 maart 2014

Bazooka Joe

... ik lees net dat de tekenaar van de kauwgomplaatjes strip 'Bazooka Joe' die ik me uit mijn kindertijd herinner als on-be-grij-pe-lijk en niet-te-lezen OOK een van de meest productieve tekenaars van "Tijuna Bibles" was!

donderdag 27 februari 2014

Cereal Baby Keller

Okay, ik ben er wat laat bij, maar het valt me nu pas op hoe goed de "Little Lit" boeken zijn die Spiegelman en Mouley begin vorig decennium samenstelde. Toen ze uitkwamen leken het me willekeurig gekozen kinderstrips, maar met name 'Strange Tales for Strange Kids' (2001) bevatten juweeltjes, zoals deze strip van Maurice Sendak (die me aan het lachen maakt en verontrust): 



Wat me opviel is dat er veel meer thematische samenhang in zit dan ik destijds zag. Het lijkt zelfs wel intellectueel project: de strips zijn niet alleen voor kinderen, ze gaan over het kinderlichaam als iets ongecontroleerd: als een muil dat verzwelgt (hierboven) of een lichaam dat uit je neus gepeuterd kan worden (zie hieronder) in Spiegelman's "Several Lives of Shelby Sheldrake," waarin het hoofdpersonage een dubbelganger uit zijn neus snuit:





 of als een schaduw die substantie kan krijgen, zoals in McClintock's "Runaway Shadow"


Of (daarentegen) het spiegelbeeld dat verdwijnt in Loustal:




Elke keer gaat het om 't om een dubbelganger van het lichaam dat als (om het Freudiaans te zeggen) polymorf pervers, pre-oedipaal is, of (om het in strip-technische termen uit te drukken), dat van gummi is.

Het is dan ook geen toeval dat het boek exact in hetzelfde jaar uitkwam als Spiegelman's bundel over plastic man, in zijn ogen, het voorbeeld van een polymorf pervers gummi lichaam.







dinsdag 28 januari 2014

Cartoon Modernisme

Ene "Josh Divine" heeft op Youtube een enorm leuke 'cartoon modernism' playlist gemaatk. hier! Met UPA klassiekers als Gerald McBoing-Boing, en Disney's Root Toot Toot, en werk van Oreb, zoals hieronder:









donderdag 16 januari 2014

digital comic museum

uh-oh..... Net ontdekt: Digital Comic Museum met vele, vele strips die copyright vrij zijn geworden.... Waneer ga ik daar nou aan toe komen?

woensdag 15 januari 2014

Paintoonist: Jerry Moriarty

Om 't verschil tussen Raw en de Underground aan te geven: Jerry Moriarty (die 'Jack Survives' in het tijdschrift publiceerde) begon als abstract expressionist maar ontwikkelde zich tot wat Chris Wares een 'paintoonist': maker van geschilderde strips.

Moriarty is een mooi voorbeeld van Spiegelman's esthetiek. Het is niet overduidelijk 'vulgair modernisme in Hoberman's of Jenkins' betekenis. Ook beslist niet postmodern. 't Heeft een andere sensibiliteit.

Kindermodernisme 2: Tashlin / Jones

... dit keer: Chuck Jones adaptatie van Frank Tashlin's kinderboek "The Bear that Wasn't" (1946)


Kindermodernisme deel 1: Tommy Ungerer


(Uit: De zeven rovers (dacht ik))

Omdat je alleen de ogen van de voorste rover ziet wordt niet alleen beweging gesuggereerd (de achtersten zijn onderweg, klimmen de heuvel op), maar ook een verlamd gevoel van stilstand dat je bekruipt als je ineens merkt dat je aangekeken wordt, het gevoel van duizeligheid dat je bekruipt als je ontdekt dat het plaatje ook een blik op jou bevat.

Ik zag dit plaatje voor het eerst in, pakweg, 1975. Het is nog steeds niet van mijn netvlies afgesleten.

Bij Lambiek op de kop getikt....

.... de Comics Journal over Sendak! Met heel, heel veel tekst....

Auteurs-Disney.... Silvia Ziche

Een van de betere Italiaanse Duck tekenaars op dit moment is Silvia Ziche, van wie deze bundel is verschenen met echt schitterend werk:
(Wat een prachtig concept, 'auteurs-Disney'!) (In dezelfde reeks staan ook Corrado Mastantuono en Giorgio Cavazzano)

Als maakster van 'auteurs-Disney' heeft Ziche niet alleen grafisch een eigen handschrift, ook thematisch heeft ze een aantal eigen preoccupatie, nl relaties. Natuurlijk, haar Topolino's en Paperino's zijn ook vol slapstick en avontuur, maar het lijkt alsof de Mickey-Minnie en Donald-Katrien relaties vooral bron voor humor zijn. Het is ook geen toeval dat ze op haar erg leuke blog persoonlijke, autobiografische gag-strips (zoals hieronder)  over haar personage Lucrezia afwisselt met Mickey gags die qua thematiek en stijl bijna inwisselbaar zijn.


('n Beetje een Hanco Kolk penseelstreekje, niet?)