maandag 19 december 2016

Gum Gum Punch

….. zie ik het nou goed, en het Tezuka OOK een manga gemaakt over een wezen van gummi???


Herge, Franquin, Tezuka

Ik lees net dat Tezuka, net als de twee Belgische Goden van de Strip, Franquin en Herge, aan terugkerende depressies leed. Geen idee of er een gemeenschappelijke oorzaak is (publicatiedruk? eenzaamheid van de tekentafel?), maar feit is dat Kuifje, Robbedoes en Astroboy alledrie werken zijn die doordrenkt zijn voor een melancholie, en draait om infantiele figuurtjes die niet opgroeien, die gerouwd moeten worden…. (Zie Jaqueline Rose, Peter Pan, etc etc.)

Bovendien is Astro Boy qua uiterlijk een bewerking van Disney's Pinokkio, maar net als Tezuka's Grafische Roman over Pinokkio, grimmiger. Astro Boy is nog wat donkerder dan Collodi's roman. Pinokkio vervangt het kind dat Gepetto nooit kreeg, en Astro Boy is een robot gemaakt om het dode kind van een wetenschapper te vervangen. (Net als Pinokkio & Peter Pan zijn het verhalen waarin gerouwd wordt om het verlies van een kind, en technologie, poppenspel, robotics, anime zijn uit verlies geboren. Of liever: Disney's Pinocchio en Tezuka's Astro Boy zijn beiden meta-films. Maar waar Disney de nadruk op het tot leven wekken legt (met de fee, etc.) draait het bij Tezuka om rouw.)

Tezuka's pinocchio doet ook een zelfmoordpoging:


Maar ook Astro-boy sterft uiteindelijk - als ik het goed heb in aflevering 193. Ik heb geen clipje kunnen vinden, maar volgens mij sterft hij hier in de Manga door iets wat op hara-kiri lijkt.


Maar ook voor zijn dood lijken veel scenes met Astro Boy wat ongemakkelijk. Het lijkt soms net een couveuse-kind.



En Tezuka's poppendokter lijkt eerder een chirurg. Want natuurlijk is Tezuka zelf een medicus die animator werd….




Ik ben trouwens benieuwd hoe Tezuka's depressies in Toshio Ban's Tezuka Story zijn verwerkt. Jean-Luc Nancy zei eens dat muziek, hoe droef ook, uiteindelijk altijd vitalistisch is. Gekromd achter de tekentafel zitten lijkt me de werkzaamheid van een gedeprimeerde.


Shirato Sanpei, Kamui, Oshima

Een paar weken gelezen (op de tablet weliswaar): Kamui van Sanpei Shirato, de legendarische samurai-strip uit de jaren zestig, voor het eerst gepubliceerd in undergroundtijdschrift Garo. 




Wat me opviel: de lijnvoering is schitterend: vooral in de weergave van beweging, niet alleen van lichamen, maar ook van gras, takken, wolken, regenval etc. 't Berust op een esthetiek van lijnvoering. En er zit een wreedheid in die heel anders is dan die in Westerse Strip. Daarnaast herkende ik de stijl als iets dat ik in mijn kindertijd gezien moet hebben. Misschien was het bijgevoegd in zo'n zwart-wit supplement van de Pep?


In de jaren zestig was Kamui een favoriet onder de linkse studenten. De strip speelt zich af in feodaal Japan, maar levert duidelijk kritiek op klassenverhoudingen die destijds als aktueel werd ervaren.

Geestig dat Oshima (Van Realm of the Senses een strip verfilmde zonder het te adapteren / bewerken, maar door het simpelweg te registreren: d.w.z. van plaatje naar plaatje te gaan. Geen idee waarom Oshima dit project aanging, maar ik vond het niet helemaal succesvol.  De strip verliest als film zijn belangrijkste 'articulatievorm' (nl de bladspiegel) en de bewegingen die op de pagina zo gracieus zijn verliezen hun indexicale karakter. 


Wel interessant dat Oshima, net als Resnais en Marker (en Fellini) een andere van de belangrijke cinemaModernisten was die zijn inspiratie vond in de strip.








zondag 18 december 2016

Blutch, Petit Christian, Rahan


Le Petit Christian - misschien een verwijzing naar le petit nicholas is, net als het werk van o.a. Ware, etc.  zowel een semi-autobiografische reflectie op kindertijd, en een reflectie op strips (en for that matter kinderseksualiteit).



Maar Blutch lijkt met name geïnteresseerd in de zgn 'realistische' strip - met name 'Rahan' de stenen tijdperkstrip van Cheret die in Pif Gadget verscheen. Rahan fascineert de kleine jongetjes, omdat hij de seksuele gevoelens (waar Christian de hele strip mee worstelt) prikkelt (er staan tenslotte half-naakte vrouwen in Rahan). Maar deze seksualiteit is nog niet helemaal 'straightened out' - het is tenslotte nog steeds kinderseksualiteit. Het zijn niet alleen de vrouwenlichaam, maar ook het lichaam van Rahan zelf, en tenslotte de tekenstijl van Cheret, met zijn arceringen, rare glimmende uitstulpende spieren.



Rahan's lichamelijke stijl verschilt - in ieder geval in de ogen van de kleine jongetjes - huizenhoog van de cerebrale, schematische schetsen van Hugo Pratt....



En het is de stijl van Rahan die wordt geciteerd - bijna alsof de plaatjes zijn overgetrokken, in een beweging waarin het lichaam van de jonge Christian dat van de oudere Cheret nabootst.


Maar het keert ook terug in de andere platen - alsof de zogenaamde 'realistische stijl' van striptekenen ze eigen 'affectieve beladenheid' - of formelpathos heeft. 


En hier - als in een omdraaiing van wat we bij anderen zagen - is het 'strippoppetje' het 'infantiele' lichaam van Christian duidelijk aseksueel, terwijl de fantasie-wereld (en seksualiteit) hier op een 'zogenaamd' realistische wijze wordt getekend.