In Quartier Lointain (zijn populairste werk, in ieder geval in Frankrijk) keert het hoofdpersonage na een treinreis (onverwacht) terug naar het verleden. Hij herbeleeft zijn jeugd, maar doet dit op een 'dubbele' manier: d.w.z. hij kijkt niet zozeer terug, maar ervaart zijn jeugd daadwerkelijk via het lenige, krachtige lichaam van een tiener. Tegelijkertijd blijft hij het intellectuele bewustzijn van een veertigjarige houden.
Het lijkt of deze 'dubbele' blik een specifieke stripblik is. I.t.t. literatuur zijn herinneringsbeelden in strip nooit helemaal 'mentale beelden' - d.w.z. ze zijn 'objectief' weergegeven in plaatjes. Maar i.t.t. cinema zijn de stripplaatjes ook nooit volledig 'objectief' - ze zijn tenslotte getekend, en daarmee ontsproten aan een verbeelding. Striptekeningen kennen daardoor het 'dubbele' perspectief dat het verhaal probeert op te roepen: beelden die zowel 'direct' zijn, als bemiddeld door een zich herinnerend bewustzijn.
Bij Taniguchi wordt deze spanning versterkt door het uitvergroten van een typisch Manga-stijlprocedee. Zoals Scott McCloud al liet zien in Understanding Comics, in veel Manga (maar bijvoorbeeld ook in Herge) zijn de personages sterk geschematiseerd, terwijl de achtergronden gedetailleerd zijn. McCloud stelt dat de poppetjes daardoor als het ware gaan functioneren als 'avatars': ze zijn deiktisch, en vertwoordigen de lezer in de strip. Hij vergelijkt het met maskers.
In Taniguchi's werk ontstaat er een bijna ontologisch verschil tussen de rondlopende figuur en de achtergronden omdat hij bij de achtergronden op een soms zichtbare manier gebruik maakt van fotomateriaal.
Het is geen toeval dat de strip opent met een treinreis. Het treinraampje biedt immers bij uitstek het spektakel van een landschap waarin je blik verglijdt zonder dat je er zelf, lichamelijk, doorheen wandelt. (En wandelen is natuurlijk het andere belangrijke thema in het oeuvre van Taniguchi).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten