1948

De Europese strip begint in een specifiek jaar en met een singuliere gebeurtenis, nl met de wet die in Frankrijk in 1948 werd ingevoerd om kinderen te beschermen tegen 'geillustreerde tijdschriften.' Deze wet, voorgesteld door de communistische partij, maar praktisch universeel overgenomen, was een wet die de kinderziel moest beschermen tegen, met name, strips, en (ook met name) Amerikaanse strip. De drijvende angst achter de wetgeving was de angst voor 'veramerikanisering' (iets dat naoorlogs Europa in haar greep hield). Hieruit (de fascinatie met, maar ook angst voor 'amerika') ontstond de specifiek Europese striptraditie, de zogenaamde Franco-Belgische school. Tegelijkertijd infantiliseerde de wetgeving de strip - en in ieder geval: de striplezer. De wet werd namelijk al snel gebruikt voor meer dan alleen uitgaven voor kinderen. Alle strip-achtige bladen werder onderworpen aan censuur (op basis van deze wet werd bv Hara Kiri Hebdo uit roulatie gehaald). De striplezer wordt daarmee een 'onvolwassen lezer,' een lezer die bevoogd moet worden.

Dit mengt zich ook met een sterke katholieke traditie. Zoals uit de mooie tentoonstelling die Joost Poolman in Haarlem organiseerde over Spaarnestad bleek, in Belgie, Nederland en Frankrijk ontstonden striptijdschrifen overwegend uit de Katholieke geillustreerde tijdschriften voor de jeugd. Ook katholieken (i.t.t. bepaalde protestanten) zijn op een infantiliserende manier 'gesubjectiveerd.' Het katholicisme maakt kinderen iedereen, welwillend geleid door vaderlijke herders. Zoals Poolman opmerkte in de begeleidende teksten bij de tentoonstelling: racisme en katholicisme lijken goed samen te gaan. De katholieke strippers lijkt geobsedeerd door verhalen over kannibalen, de missie, Sjimmie-achtige personages. Dit is, denk ik, omdat na WW2 het gekoloniseerde kind ergens het paradigmatische katholieke subject is.

Uit deze brij (anti-amerikanisme, katholicisme) en de fascinatie met Disney en Amerikaanse tekenfilm ontstond het Franco-Belgische strippoppetje: uit een fascinatie met het 'infantiele lichaam,' en een verlangen het te beheersen, sturen, koloniseren.