Wat mij interesseert is niet zozeer hoe literaire kwesties van voor de oorlog nawerkten tijdens de oorlog (dit lijkt me Sapiro's centrale vraag) maar hoe het naoorlogse literaire veld in Frankrijk ontstond uit de oorlogssituatie. Natuurlijk zijn de existentialistische thema's van Camus & Sartre overduidelijk een erfenis van WO2 en is hun conceptualisering van literatuur (als geëngageerd) hiermee verbonden. Maar de culturele en politieke positie van literatuur (als onafhankelijk geweten van de natie, los van politieke en nationale belangen) is verbonden met de manier waarop literatuur zich in de oorlog positioneerde.
Dit vind ik een interessante vraag omdat hij ook raakt aan een vraag die mij interesseert: nl de manier waarop de 'Europese stripwereld' ontstond na de tweede wereldoorlog.
Het ontstaan van de Belgische Strip (van zowel de zgn Franco-Belgische school in Wallonië (Herge, Franquin), als de 'Volkse' school in Vlaanderen (Vandersteen) is niet los te zien van WW 2.
Zoals bleek uit de twee schitterende delen van de Veritable Histoire de Spirou, de politieke positie van het jeugdblad Spirou was complex. Het blad was enerzijds een product van de conservatief-katholieke milieu waar het uit ontsprong, maar aan de andere kant werd het geleid door de marxist Jean Doisy, die het blad inzette om de Belgische jeugd de verlokkingen van het Nazi Fascisme te weerstaan (o.a. door het oprichten van Robbedoes-jeugdclubs).
Ook de latere licht-pacifistische ondertoon van het blad hing samen met het zelfbeeld van het blad (een 'goede jongensclub'), een mengeling van katholicisme, niet-patriotistisch nationalisme (ik kan er nog niet helemaal de vinger opleggen), dat leidde tot een 'clubgevoel' waardoor het blad de lezers aan zich bond, en waar (uiteindelijk) ook de Franco-Belgische 'auteursfunctie' ontstond. (Ik denk dat het gefaalde project van de Robbedoes-jeugdclubs na de oorlog 'vertaalde' in een redactioneel beleid waarbij het tijdschrift zelf zich positioneerde als 'club van tekenaars.' Hieruit ontstond de 'auteursfunctie' die leidde tot de Trombone Illustree, A Suivre etc. )
Journal de Tintin, aan de andere kant, ontstond uit een poging van Herge om zich te zuiveren van de smet van zijn oorlogsverleden, door samen te werken met verzetsheld Raymond Leblanc. Het blad koos daarbij stilistisch en inhoudelijk voor 'burgerlijke waarden' (fatsoenlijke helden, respectable genres (historische fictie, reisverhalen, SF, piloten) en 'academische' anatomisch-correcte tekeningen (in ieder geval vergelijken met de concurrenten uit Marcinelle) (Herge was niet voor niets verzot op Paul Cuvelier). Maar het sprak ook de lezertjes op een andere manier aan. Het clubgevoel ontbrak in Journal de Tintin.
Zoals Jan Baetens liet zien, het conservatief-volkse karakter van de Vlaamse strip is ook niet los te zien van de manier waarop de Vlaamse identiteit zelf na WW2 ontstond.
De situatie in Nederland kan ik wat slechter overzien. In de jaren voor Pep, Donald Duck en Sjors was de Toonder Studio natuurlijk de centrale speler. Toonder droomde natuurlijk van Disney maar liet zich qua stijl steeds meer door Anthon Pieck inspireren (in een periode waarin Disney zich in de sprookjesfilm natuurlijk ook steeds meer op de illustratieve traditie ging richten).
Tom Poes Weekblad stamt uit 1947.
Dit vind ik een interessante vraag omdat hij ook raakt aan een vraag die mij interesseert: nl de manier waarop de 'Europese stripwereld' ontstond na de tweede wereldoorlog.
Het ontstaan van de Belgische Strip (van zowel de zgn Franco-Belgische school in Wallonië (Herge, Franquin), als de 'Volkse' school in Vlaanderen (Vandersteen) is niet los te zien van WW 2.
Zoals bleek uit de twee schitterende delen van de Veritable Histoire de Spirou, de politieke positie van het jeugdblad Spirou was complex. Het blad was enerzijds een product van de conservatief-katholieke milieu waar het uit ontsprong, maar aan de andere kant werd het geleid door de marxist Jean Doisy, die het blad inzette om de Belgische jeugd de verlokkingen van het Nazi Fascisme te weerstaan (o.a. door het oprichten van Robbedoes-jeugdclubs).
Journal de Tintin, aan de andere kant, ontstond uit een poging van Herge om zich te zuiveren van de smet van zijn oorlogsverleden, door samen te werken met verzetsheld Raymond Leblanc. Het blad koos daarbij stilistisch en inhoudelijk voor 'burgerlijke waarden' (fatsoenlijke helden, respectable genres (historische fictie, reisverhalen, SF, piloten) en 'academische' anatomisch-correcte tekeningen (in ieder geval vergelijken met de concurrenten uit Marcinelle) (Herge was niet voor niets verzot op Paul Cuvelier). Maar het sprak ook de lezertjes op een andere manier aan. Het clubgevoel ontbrak in Journal de Tintin.
Zoals Jan Baetens liet zien, het conservatief-volkse karakter van de Vlaamse strip is ook niet los te zien van de manier waarop de Vlaamse identiteit zelf na WW2 ontstond.
De situatie in Nederland kan ik wat slechter overzien. In de jaren voor Pep, Donald Duck en Sjors was de Toonder Studio natuurlijk de centrale speler. Toonder droomde natuurlijk van Disney maar liet zich qua stijl steeds meer door Anthon Pieck inspireren (in een periode waarin Disney zich in de sprookjesfilm natuurlijk ook steeds meer op de illustratieve traditie ging richten).
Tom Poes Weekblad stamt uit 1947.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten